تاریخچه نان سنگک؛ از برهان قاطع تا شاه عباس


در رابطه با چگونگی و محل و تاریخ دقیق پیدایش نان سنگک در ایران هیچ گونه اطلاع دقیق و روشنی در دسترس نیست.

به گزارش لقمه، کهن‌ترین نوشته و تحقیقی که در آن از نان سنگک نام برده شده، کتاب فرهنگ لغاتی است به نام "برهان قاطع" که توسط نویسنده‌ای به نام خلف تبریزی در سال 1062 هجری قمری نگارش یافته و مولف در آنجا در زیر معنی واژه سنگک می‌نویسد: "نوعی از نان هست که روی سنگ ریزه‌های گرم بپزند."

برخی نیز اعتقاد دارند، پخت نان سنگک قبل از ورود اسلام به ایران رواج داشته و پیدایش آن این گونه بوده که یکی از پادشاهان ساسانی بیمار می‌شود، طبیب معالج او تجویز می‌کند که برای شاه باید نانی تهیه نمایند که آن نان روی ریگ (سنگ‌های کوچک) پخته شود.

در اجرای این کار دستور داده می‌شود که روی توری مقداری ریگ و سنگ‌ریزه بریزند و در زیر آن آتش پرحجمی روشن نمایند تا ریگها کاملاً داغ گردند و آنگاه خمیر نان را با دست در روی تخته‌ای پهن کرده و در روی سنگ‌های داغ قرار دهند تا بپزد.

ولی چون در این روش‌ قسمت پایین نان پخته و قسمت رویی نمی‌پخت، آمدند توری دیگری هم روی خمیر قرار دادند و روی آن آتش ریختند تا هر دو طرف نان پخته شود. کم کم این روش پختن نان توسعه و تکامل یافته تا به صورت امروزه درآمده است.

همچنین در کتب تاریخی ذکر شده است که وقتی سربازان عرب به شهر مدائن آمدند و نان سنگک را روی میز نانوایی دیدند، نمی‌دانستند که آن چیست و همین هم خود دلیلی بر قدمت پخت نان سنگک در ایران است.

همچنین در تقویم سالنمایی که توسط کمیته ‌نانوایان تهران که در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده در رابطه»‌ با تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است:

"شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که غالباً در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد. وی حل این مشکل را از "شیخ بهایی" که از اجلّه»‌ علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود. این اختراع که با دقت و هوشیاری طرح و عملی شده است به قدری کامل و دقیق است که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه» ‌مورد استفاده و نانی که از تنور سنگکی بدست می‌آید، مأکول ترین نان است."

همچنین چند سال قبل در قلعه‌ای قدیمی در نزدیکی شهر ورامین در زیر زمین این قلعه بقایای یک نانوایی سنگکی کشف شد ک تنور آن سالم مانده و ریگ‌های داخل آن موجود بود.

نان سنگک که از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا‌مت بهترین نان ایرانی و حتی دنیا است از آرد مرغوب و سالم، آب خالص و کمی نمک پخته می‌شود. مایه خمیر و یا خمیر ترش هم برای ورآمدن خمیر و بالا‌ بردن کیفیت پخت نان به آن افزوده می‌گردد. در پخت نان سنگک به غیر از سه ماده ذکر شده، نباید چیز دیگری به آن افزود.

 


نقل از :همشهری آنلاین

کد: 3136 تاریخ نشر: ۱۳۹۱ جمعه ۱۳ بهمن بازدید: 3973 ساعت: 12:55 عصر
نسخه چاپی نسخه چاپی     ارسال به دوست

اخبار مرتبط با این خبر

ردیفتیترتاریخ
1 سیگنال دور دوم مذاکرات به بازار طلا و سکه؛ سکه ۳.۸ میلیون تومان ریخت ۱۴۰۴ يکشنبه ۱ ارديبهشت
2 ضربه تعرفه‌های ترامپ به نفت؛ لرزه بر اندام اقتصاد آذربایجان ۱۴۰۴ جمعه ۱۶ فروردين
3 دانشگاه علوم پزشکی یزد: مطلبی در مورد میزهای بیرون نانوایی نگفتیم ۱۴۰۳ سه شنبه ۷ اسفند
4 آیا پونه کوهی برای رفع سردرد مناسب است؟ خواص+نکات احتیاطی ۱۴۰۳ چهارشنبه ۱ اسفند
5 ناگفته‌هایی از یک قاتل محبوب جوانان و نوجوانان ۱۴۰۳ سه شنبه ۳۰ بهمن
6 ورود دلالان افغان به بازار زعفران ایران، تهدیدی جدی برای جایگاه صادراتی کشور ۱۴۰۳ دوشنبه ۲۹ بهمن
7 چگونه آسیب پذیری اقتصادی را کاهش دهیم؟ ۱۴۰۳ يکشنبه ۲۱ بهمن
8 نگاه به بخش خصوصی به عنوان مجرم اجازه توسعه نمی‌دهد ۱۴۰۳ يکشنبه ۲۱ بهمن
9 ایران در جایگاه هشتم جهانی بازار حلال ۱۴۰۳ چهارشنبه ۲۶ دي
10 تقدیر از ۱۰ ایده برتر در رویداد فناوری‌های نوین کاهش ضایعات کشاورزی و غذایی ۱۴۰۳ شنبه ۱۷ آذر
11 جهان شهر مراغه به شبکه جهانی شهرهای سالم پیوست ۱۴۰۳ شنبه ۱۷ آذر


نظرات


تا کنون نظری برای این خبر ارسال نشده است

نظر شما

نام:
پست الکترونیکی:
نظر شما:
کد امنیتی:



نظرسنجی

عضویت در خبرنامه
نام :
ایمیل :
 

  چند راهکار ساده تغذیه ای برای کاهش دردهای نقرس پایگاه خبری لقمه: نقرس بیماری است که بر اثر تجمع ز...

  تب کریمه کنگو را چطور ریشه‌کن کنیم/ فصل گرما زمان شیوع بیماری پایگاه خبری لقمه: با ورود به فصل گرما، شاهد بیماری...

  جولان بیماری‌های ویروسی در پاییز/ مراقب مهر و آبان باشید پایگاه خبری لقمه: یک متخصص بیماری‌های داخلی، نسبت ...

موارد بیشتر...
ورود کاربران
نام کاربر:
کلمه عبور:
یاداوری کلمه عبور عضویت در سایت

گزارش و مقالات برگزیده

کاهش سن ابتلا به دیابت/ 65 درصد تهرانی‌ها دچار اضافه وزن و چاقی رییس پژوهکشده غدد درون‌ریز و متابولیسم کشور ضمن اشاره به عوامل خطر موثر در بیماری‌های متابولیک، نسبت به کاهش سن ابتلا به دیابت در کشور هشدار داد.
سنگک و بربری یا نان صنعتی، کدام بدرد بخورترند؟ یک پژوهشگر حوزه تغذیه می‌گوید: نان مصرفی مردم باید سالم باشد؛ یعنی حاوی آرد کامل باشد. وگرنه منجر به بروز بیماری‌ها و عارضه‌های مختلف مثل چاقی، دیابت، فشارخون بالا، کم‌خونی و حتی برخی سرطان‌ها مثل سرطان‌های دستگاه گوارش می‌شود. و در ایران خیلی از نانوایی‌های سنتی نان کامل نمی‌پزند.
راهنمای خرید و نگهداری ظروف و اشیای نقره نقره یکی از فلزات گرانبها و محبوب پس از طلاست که اکثر ما زیور‌آلات، مجسمه و آینه شمعدان یا ظروفی از این جنس در خانه داریم.اشیا و ظروفی که امروزه بیش از سابق مخاطب و خواهان پیدا کرده است و به همین دلیل در هر نقره‌فروشی مدل‌های گوناگونی از ظرف و ظروف از نمکدان و کارد و چنگال گرفته یا سرویس‌های چایخوری و... پشت ویترین جلوه‌گری کرده و دل از تماشاچیان پشت ویترین می‌برند. در این نوشتار ضمن اشاره به برخی از مواردی که هنگام خرید ظروف و اشیا نقره باید مدنظر قرار داد، به ارائه برخی اطلاعات در مورد این کالا پرداخته‌ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید، ادامه مطلب را بخوانید.
۷ هشدار درباره حلیم این روزها با زیاد شدن مشغله‌‌های کاری و نداشتن فرصت کافی، بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند حلیم را از بیرون بخرند چون معتقدند برای پخت نوع خانگی این غذا مدت زمان زیادی لازم است و از طرفی بافت حلیم خانگی به خوبی‌ بافت حلیم بیرون به اصطلاح کش نمی‌‌آید.