تاریخچه نان سنگک؛ از برهان قاطع تا شاه عباس


در رابطه با چگونگی و محل و تاریخ دقیق پیدایش نان سنگک در ایران هیچ گونه اطلاع دقیق و روشنی در دسترس نیست.

به گزارش لقمه، کهن‌ترین نوشته و تحقیقی که در آن از نان سنگک نام برده شده، کتاب فرهنگ لغاتی است به نام "برهان قاطع" که توسط نویسنده‌ای به نام خلف تبریزی در سال 1062 هجری قمری نگارش یافته و مولف در آنجا در زیر معنی واژه سنگک می‌نویسد: "نوعی از نان هست که روی سنگ ریزه‌های گرم بپزند."

برخی نیز اعتقاد دارند، پخت نان سنگک قبل از ورود اسلام به ایران رواج داشته و پیدایش آن این گونه بوده که یکی از پادشاهان ساسانی بیمار می‌شود، طبیب معالج او تجویز می‌کند که برای شاه باید نانی تهیه نمایند که آن نان روی ریگ (سنگ‌های کوچک) پخته شود.

در اجرای این کار دستور داده می‌شود که روی توری مقداری ریگ و سنگ‌ریزه بریزند و در زیر آن آتش پرحجمی روشن نمایند تا ریگها کاملاً داغ گردند و آنگاه خمیر نان را با دست در روی تخته‌ای پهن کرده و در روی سنگ‌های داغ قرار دهند تا بپزد.

ولی چون در این روش‌ قسمت پایین نان پخته و قسمت رویی نمی‌پخت، آمدند توری دیگری هم روی خمیر قرار دادند و روی آن آتش ریختند تا هر دو طرف نان پخته شود. کم کم این روش پختن نان توسعه و تکامل یافته تا به صورت امروزه درآمده است.

همچنین در کتب تاریخی ذکر شده است که وقتی سربازان عرب به شهر مدائن آمدند و نان سنگک را روی میز نانوایی دیدند، نمی‌دانستند که آن چیست و همین هم خود دلیلی بر قدمت پخت نان سنگک در ایران است.

همچنین در تقویم سالنمایی که توسط کمیته ‌نانوایان تهران که در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده در رابطه»‌ با تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است:

"شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که غالباً در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد. وی حل این مشکل را از "شیخ بهایی" که از اجلّه»‌ علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود. این اختراع که با دقت و هوشیاری طرح و عملی شده است به قدری کامل و دقیق است که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه» ‌مورد استفاده و نانی که از تنور سنگکی بدست می‌آید، مأکول ترین نان است."

همچنین چند سال قبل در قلعه‌ای قدیمی در نزدیکی شهر ورامین در زیر زمین این قلعه بقایای یک نانوایی سنگکی کشف شد ک تنور آن سالم مانده و ریگ‌های داخل آن موجود بود.

نان سنگک که از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا‌مت بهترین نان ایرانی و حتی دنیا است از آرد مرغوب و سالم، آب خالص و کمی نمک پخته می‌شود. مایه خمیر و یا خمیر ترش هم برای ورآمدن خمیر و بالا‌ بردن کیفیت پخت نان به آن افزوده می‌گردد. در پخت نان سنگک به غیر از سه ماده ذکر شده، نباید چیز دیگری به آن افزود.

 


نقل از :همشهری آنلاین

کد: 3136 تاریخ نشر: ۱۳۹۱ جمعه ۱۳ بهمن بازدید: 4051 ساعت: 12:55 عصر
نسخه چاپی نسخه چاپی     ارسال به دوست

اخبار مرتبط با این خبر

ردیفتیترتاریخ
1 انتقاد رئیس اتاق اصناف تهران از گرانی نان ۱۴۰۴ سه شنبه ۷ خرداد
2 آقای معاون برنج ایرانی نزدیک ۳۰۰ هزار تومان؛ همچنان انکار می‌کنید؟ ۱۴۰۴ سه شنبه ۲۴ ارديبهشت
3 جشن صیانت از گواهی بین المللی شهر سالم، تعهدی دوباره برای تجلی نام جهانشهر مراغه ۱۴۰۴ يکشنبه ۱۵ ارديبهشت
4 تورگردانان تصویر واقعی ایران را به دنیا نشان دهند/ ورود ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی ۱۴۰۴ دوشنبه ۹ ارديبهشت
5 سیگنال دور دوم مذاکرات به بازار طلا و سکه؛ سکه ۳.۸ میلیون تومان ریخت ۱۴۰۴ يکشنبه ۱ ارديبهشت
6 وعده وزیر درباره نرخ خرید گندم/ قیمت نان گران می‌شود؟ ۱۴۰۴ يکشنبه ۲۵ فروردين
7 ضربه تعرفه‌های ترامپ به نفت؛ لرزه بر اندام اقتصاد آذربایجان ۱۴۰۴ جمعه ۱۶ فروردين
8 دانشگاه علوم پزشکی یزد: مطلبی در مورد میزهای بیرون نانوایی نگفتیم ۱۴۰۳ سه شنبه ۷ اسفند
9 آیا پونه کوهی برای رفع سردرد مناسب است؟ خواص+نکات احتیاطی ۱۴۰۳ چهارشنبه ۱ اسفند
10 ناگفته‌هایی از یک قاتل محبوب جوانان و نوجوانان ۱۴۰۳ سه شنبه ۳۰ بهمن
11 ورود دلالان افغان به بازار زعفران ایران، تهدیدی جدی برای جایگاه صادراتی کشور ۱۴۰۳ دوشنبه ۲۹ بهمن


نظرات


تا کنون نظری برای این خبر ارسال نشده است

نظر شما

نام:
پست الکترونیکی:
نظر شما:
کد امنیتی:



نظرسنجی

عضویت در خبرنامه
نام :
ایمیل :
 

  دیر ناهار خوردن، خطر چاقی را تشدید می‌کند متخصصان تغذیه و سلامت در یک آزمایش جدید تاکید کردن...

  راه‌حل فرار از دندان‌ های زرد یک دندانپزشک گفت: اصلی‌ترین رکن حفظ رنگ طبیعی دندا...

  رژیم‌های فاقد کربوهیدرات‌ خطر سرطان را بالا می‌برند متخصصان حوزه‌ی تغذیه معتقدند برخی از رژیم‌های غذای...

موارد بیشتر...
ورود کاربران
نام کاربر:
کلمه عبور:
یاداوری کلمه عبور عضویت در سایت

گزارش و مقالات برگزیده

هفت دلیل واجب برای خوردن تخم مرغ سر صبح در این مبحث به هفت دلیل واجب برای خوردن تخم مرغ به عنوان صبحانه می پردازیم.
5 دلیل خوب برای مصرف بیشتر گردو باید جمله‌ی «هر گردی گردو نمی‌شود» را با آب طلا نوشت و آویزه‌ی هر کوی و برزنی کرد. قدیمی‌ها یک چیزی می‌دانستند که چنین ضرب‌المثلی ساخته‌اند.
شخصیت شناسی با بستنی لقمه: بنا به نتیجه یک تحقیق علمی، تجربی که همبستگی نزدیک بین طعم ها و شخصیت افراد را ثابت میکند ، اگر می خواهید بدانید بستنی مورد علاقه تان چه ویژگی‌های شخصیتی شما را لو می دهد! اول بستنی مورد علاقه ی خود را انتخاب کنید و بعد بخوانید.
چرا میوه های خارجی خوش رنگ ترند؟ در روزهایی که تولید کنندگان میوه تدارک فروش شب عید را می بینند، بازار میوه خود را برای ورود میوه های ماندگار با رنگ و طعم ویژه آماده می کند. میوه های با کیفیتی که ظاهری شبیه به میوه های وارداتی دارند اما نه از طعم آبکی در آنها خبری هست و نه از مضرات کودهای شیمیایی و هورمون های رشد.